İŞÇİ, İHBAR TAZMİNATINI PEŞİN ÖDEYEREK İŞ SÖZLEŞMESİNİ FESHEDEBİLİR Mİ?

Print Friendly, PDF & Email

4857 sayılı İş Kanunu’nun 17/5 inci maddesine göre, belirsiz süreli iş sözleşmelerinde “İşveren, fesih bildirim sürelerine uyarak işçinin iş sözleşmesini feshedebileceği gibi bildirim süresine ait ücreti peşin ödemek suretiyle de feshedebilir”. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda da İş Kanunu’na paralel olarak “İşveren, fesih bildirim süresine ait ücreti peşin vermek suretiyle hizmet sözleşmesini feshedebilir” biçiminde düzenleme yapılmıştır. Her iki Kanun da peşin ödeme yoluyla iş sözleşmesini fesih imkanını sadece işverene tanımıştır.

Kanun koyucu, bildirim süreleri (ihbar önelleri) içinde, işçinin moral bozukluğu içine düşmesi, işe bağlılığının ve veriminin azalması hatta işyerinde iş güvenliğini tehlikeye düşürücü davranışlarda bulunmasının mümkün olabileceği düşüncesiyle işverene bildirim süresine ait ücreti peşin ödemek suretiyle fesih imkânı getirmiştir. Nitekim Yargıtay Hukuk Genel Kurulu da “Bildirim süresine ait ücreti peşin ödeyerek iş sözleşmesini derhal fesheden işveren, ilgisi ve verimi azalabilecek bir işçinin çalıştırılmasından doğabilecek zararlardan korunmuş olacaktır” demek suretiyle yasanın amacının bu yönde olduğunu ifade etmiştir (Süzek, İş Hukuku, s.547).

Bildirim süresine ait ücretin peşin ödenerek iş sözleşmesinin derhal feshi, bazen işçi açısından da yararlı olabilmektedir. Bildirim sürelerine ait ücreti peşin alan işçinin bu süre içinde çalışmaması ve tüm zamanını yeni iş aramaya ayırması avantaj oluşturmaktadır. Bilindiği üzere bildirim önelleri içinde işçinin iş edimini sunma işverenin de ücret ödemem borcu devam etmektedir. Bu süre içinde işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan davranışları nedeniyle işveren tarafından haklı nedenle iş sözleşmesi feshedilebilir. Aynı şekilde bu süre içinde işçinin ücretinin ödenmemesi, sigorta primlerinin yatırılmaması ya da iş arama izninin verilmemesi işçiye iş sözleşmesini haklı nedenle derhal fesih yetkisi verir.

İşveren belirsiz süreli iş sözleşmelerinin feshinde, iki hukuki imkândan birisini seçip kullanabilir. Ya işçinin hizmet süresi dikkate alınarak bildirim önelinde bulunarak iş sözleşmesini feshetmesi lazım ya da bildirim süresine ait ücreti peşin ödenerek iş sözleşmesinin derhal feshetmesi lazımdır. Bildirim süresinin bölünerek bu iki fesih şeklinin bir arada uygulanması söz konusu değildir. Örneğin işveren işçiye bildirim süresi verdikten sonra, bildirim süresi işlediği sırada bunu keserek kalan sürenin ücretini peşin ödemek suretiyle iş sözleşmesini derhal feshedemez (Süzek, İş Hukuku, s.547).

Bildirimli fesih hakkı hem işverene hem de işçiye tanınmış bir imkandır. Ancak bildirim süresine ait ücretin peşin ödenerek iş sözleşmesinin derhal feshi imkânı sadece işverene tanınmıştır. İşçi peşin ödemeli fesih yapamaz. Mutlaka fesih bildiriminde bulunması gerekir. Başka bir deyişle iş sözleşmesini haklı nedenler dışında feshetmek isteyen işçi, ancak ihbar önelinde bulunarak iş sözleşmesini feshedebilir. Aksi durumda işverene ihbar tazminatı ödemesi gerekir (İşK m.17/4). Uygulamada bu gibi durumlarda genellikle işçinin içeride bulunan ücret alacağı ile işverenin ihbar tazminatı alacağı mahsup edilmektedir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken husus bu duruma işçinin rıza göstermesidir. İşçinin onayı olmadan (rızası) ihbar tazminatı ile işçi ücret alacağı mahsup edilemez. İşçinin yazılı olarak ücret alacağından ihbar önel ücretinin (ihbar tazminatı) kesilebileceğine onay vermesi gerekmektedir.

Bir Cevap Yazın