4857 sayılı İş Kanunu’nun 17 nci maddesine göre süresi be­lir­siz iş sözleşmelerinin feshinden önce durumun diğer tarafa bildirilmesi ge­rekmektedir. Aksi halde iş sözleşmesinin feshi sırasında ihbar öneline uymayan taraf karşı tarafa ihbar tazminatı ödemekle yükümlüdür. İhbar tazminatı, bildirim şartına uymayan tarafça ödenir ve 5 yıllık zamanaşımına tabidir.

İşçi ihbar öneli içinde işyerini terk ederse, ihbar önel sürelerinin bölünmezliği ilkesi gereğince işverenine tüm ihbar süreleri dikkate alınarak ihbar tazminatı ödemesi gerekir.

Ayrıca işçi ihbar öneline ait ücreti peşin ödeyerek iş sözleşmesini derhal feshedemez. Sadece işveren bildirim süresine ait ücreti peşin vermek suretiyle iş sözleşmesini feshedebilir. İşçi belirsiz süreli iş sözleşmesini feshinden önce durumu işverene bildirmekle yükümlüdür. İşçinin, iş sözleşmesini ihbar önelinde bulunmadan feshederek işten ayrılması usulsüz fesih sayılır ve işveren işçiden ihbar tazminatı talep edebilir.

Yargıtay’ın yerleşik uygulamasına göre, ihbar öneli ve­rilerek iş sözleşmesinin feshi halinde iş sözleşmesi önelin bitiminde feshedil­miş olur. Önelin bitiminden önce fesih halinde ise, önel verilmemiş sayılır ve bu suretle iş sözleşmesini fesheden taraf diğer tarafa ihbar öneline ait ücretin tamamını tazminat olarak ödemek durumunda kalır. İhbar önelinin bölün­mezliği ilkesi yasa ya da sözleşmede öngörülen öneller bakımından farklı uy­gulanamaz. Sözleşme ile arttırılan süre dâhil olmak üzere ihbar öneli bütün­lük arz eder ve bölünerek uygulama yapılamaz[1].

İhbar öneli içinde işçinin istirahat raporu alması durumunda işçinin ihbar önelinin uzayıp uzamayacağı ile ilgili 4857 sayılı İş Kanunu’nda bir düzenleme bulunmamaktadır. Ancak Yargıtay’ın değişik tarihlerde verdiği kararlarda rapor süresi kadar ihbar süresinin de uzayacağı yönündedir.

Nitekim Yargıtay’a göre “İhbar öneli bütünlük arz eder. Bu nedenle ihbar önelleri bölünmek sureti ile uygulanamaz. İhbar önelinin bölünmezliği ilkesi uyarınca, önel içinde izin, rapor kullandırılamaz. Kısaca önel ile izin süresi iç içe geçemez. İznin ücretli veya ücretsiz olması sonuca etkili değildir. Bu durumda önel verilmemiş sayılır. Somut uyuşmazlıkta, davalı daha sonra ücretini ödese bile önel içinde davacıyı izne çıkarmıştır. Önel bölünmüştür. Davacıya usulüne uygun önel verilmediğinden, ihbar tazminatının kabulü yerine reddi hatalıdır” [2].

Yargıtay’ın konuyla ilgili başka bir kararında da davalı işveren davacının ihbar öneli içinde çalışması gerekirken rapor kullanmak suretiyle çalışmadığı süre ücretinin dava konusu alacaklardan mahsubunu istemiştir. Davacı işçinin ihbar öneli içinde istirahatli olması nedeniyle ihbar önelinin rapor süresi kadar uzadığının kabulü gerekir. Davacı bu süreyi beklemeden ayrıldığına göre ihbar önelinin usulüne uygun biçimde kullanıldığından söz edilemez. Bu durumda davalı işveren ihbar tazminatının tamamına hak kazanılabilir ise de sadece rapor süresi ücretinin mahsubunu istemek suretiyle bu konudaki talebini sınırladığından ihbar tazminatının 17 günlük süreye tekabül eden kısmının da davacının gerçekleşen alacaklarından mahsubu ile varsa bakiyesinin hüküm altına alınması gerekirken davalıların anılan savunması değerlendirilmeden karar verilmiş bulunması hatalı olup kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir[3]

Görüleceği üzere Yargıtay’ın yerleşik içtihadına göre, ihbar önel sürelerinin bölünmezliği ilkesi gereğince, işçinin sağlık raporu alması durumunda ihbar süresi durur. Raporlu geçirilen günler ihbar süresine sayılmaz. Rapor süresi bittiğinde ihbar süresi kaldığı yerden devam eder.

Sonuç olarak, ihbar öneli bütünlük arz eder ve bölünerek uygulanamaz. Taraflardan hangisi ihbar öneli vermek suretiyle fesih bildiriminde bulunursa bulunsun şayet işçi istirahat raporu almışsa raporlu süreyle ihbar öneli iç içe giremez. Bu nedenle rapor süresi kadar ihbar önelinin uzatılmış olduğu kabul edilmelidir. Başka bir anlatımla, ihbar önel sürelerinin bölünmezliği ilkesi gereğince, işçinin sağlık raporu alması durumunda ihbar süresi durur. Raporlu geçirilen günler ihbar süresine sayılmaz. Rapor süresi bittiğinde ihbar süresi kaldığı yerden devam eder.

[1] Y9HD.29.2.2016 T., E.2014/31919, K.2016/4184 Legalbank.

[2] Y9HD.,14.1.2013 T., E.2010/37390., K.2013/75 Legalbank.

[3] Y9HD.,31.10.2000 T., E.2000/10425., K.2000/15201 Legalbank.